یکی از پایه‌های اساسی در طراحی زیرساخت شبکه‌های کامپیوتری، رک شبکه است. چه در یک سازمان بزرگ و چه در یک دفتر کوچک، نظم و امنیت تجهیزات شبکه اهمیت بالایی دارد. استفاده از رک مناسب علاوه‌بر محافظت از تجهیزات، باعث بهبود تهویه، کاهش نویز و دسترسی آسان‌تر به اجزا می‌شود. در این مقاله قصد داریم به شما کمک کنیم با مهمترین نکات در خرید، انتخاب و نصب رک شبکه مناسب آشنا شوید تا بهترین تصمیم را برای شبکه سازمان خود بگیرید.
رک شبکه چیست؟
رک شبکه (Network Rack) یک محفظه فلزی استاندارد است که برای نگهداری تجهیزات شبکه مانند سوئیچ، سرور، پچ پنل، مودم، UPS و سایر دستگاه‌ها استفاده می‌شود. رک‌ها در اندازه‌ها و انواع مختلفی تولید می‌شوند و به‌صورت ایستاده یا دیواری در بازار موجودند.
اهمیت انتخاب نوع مناسب رک شبکه
انتخاب رک مناسب فقط به معنای نظم دادن به تجهیزات نیست. یک رک حرفه‌ای می‌تواند:
- مانع ورود گردوغبار یا دسترسی غیرمجاز به تجهیزات شود
- تهویه مناسب را فراهم کرده و عمر تجهیزات را افزایش دهد
- مدیریت کابل‌ها و تعمیر و نگهداری را ساده‌تر کند
- از آسیب فیزیکی به دستگاه‌های حساس جلوگیری نماید
به همین دلیل انتخاب نوع، اندازه و ویژگی‌های فنی رک باید بر اساس نیاز واقعی شبکه صورت گیرد.
نکات مهم در هنگام خرید رک شبکه
در ادامه به مهمترین پارامترهایی که باید هنگام خرید رک شبکه بررسی کنید اشاره می‌کنیم. پس از معرفی کلی، هر نکته را به‌صورت جزئی‌تر بررسی می‌کنیم:
تعیین تعداد و نوع تجهیزات شبکه
پیش از خرید، لیستی از تجهیزات فعلی و تجهیزات احتمالی آینده تهیه کنید: سوئیچ‌ها، روترها، پچ‌پنل‌ها، سرورها و … این لیست به شما کمک می‌کند تعداد یونیت مورد نیاز را دقیق‌تر محاسبه کنید و در انتخاب بین رک 9 یونیت، 12 یونیت، 42 یونیت و … تصمیم درستی بگیرید.
ظرفیت رک
رک‌ها بر اساس “یونیت (U)” طبقه‌بندی می‌شوند. هر یونیت معادل ۴۴.۴۵ میلی‌متر ارتفاع است. مثلاً رک 12U، فضایی معادل 12 یونیت (تقریباً 53 سانتی‌متر) دارد. هنگام انتخاب، علاوه‌بر تجهیزات فعلی، فضای خالی برای توسعه آتی نیز در نظر بگیرید.
بیشتر بخوانید: رک شبکه چیست؟ آشنایی با انواع سرور
نوع رک و نحوه قرارگیری
رک‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
- رک دیواری: مناسب فضاهای کوچک، سبک‌تر و معمولاً 4 تا 12 یونیت
- رک ایستاده: مناسب سازمان‌های بزرگ، پشتیبانی از تجهیزات سنگین و تهویه بهتر
نحوه باز شدن درب، چرخ‌دار بودن، امکان جداسازی پنل‌ها نیز از نکات کلیدی در نصب و نگهداری هستند.
بررسی سیستم خنک‌کننده
تجهیزات شبکه در حین کار داغ می‌شوند. اگر رک تهویه مناسبی نداشته باشد، دمای بالا باعث کاهش عمر یا اختلال در عملکرد دستگاه‌ها خواهد شد. رک‌های حرفه‌ای دارای فن، فیلتر هوا و جایگاه تهویه هستند که این موضوع را کنترل می‌کنند. بررسی ظرفیت فن و تعداد آن‌ها ضروری است.
کنترل دسترسی و امنیت
برای محافظت از اطلاعات و جلوگیری از دسترسی غیرمجاز، رک باید دارای قفل مکانیکی یا دیجیتالی باشد. برخی رک‌ها قابلیت نصب سیستم هشدار و سنسور حرارتی هم دارند که برای مراکز حساس بسیار مهم است.
استحکام رک
جنس رک‌ها معمولاً از فولاد با ضخامت مشخص است. هرچه وزن تجهیزات بیشتر باشد، باید رک با شاسی مقاوم‌تری انتخاب شود. رک‌های صنعتی معمولاً استراکچر قوی‌تری دارند و برای دیتا سنترها استفاده می‌شوند.
سازگاری رک با تجهیزات شبکه
در نهایت، رک انتخابی شما باید با تجهیزات فعلی از نظر عمق (مثلاً 60cm یا 80cm)، نوع نصب (ریل‌دار یا بدون ریل)، دسترسی به پورت‌ها و فضای کابل‌کشی هماهنگ باشد.
جمع‌بندی
انتخاب و نصب رک شبکه مناسب یکی از مهمترین تصمیمات در طراحی زیرساخت‌های شبکه‌ای است. بی‌توجهی به جزئیاتی مانند تعداد یونیت، تهویه مناسب، امنیت فیزیکی، سازگاری با تجهیزات و نوع رک، می‌تواند باعث دردسرهای مکرر در نگهداری و پشتیبانی از تجهیزات شبکه شود.
برای داشتن یک شبکه پایدار و حرفه‌ای:
- نیازهای فعلی و آینده را به‌دقت ارزیابی کنید
- فضای کافی برای توسعه تجهیزات در نظر بگیرید
- از رک‌هایی با سیستم خنک‌کننده مؤثر استفاده کنید
- به امنیت فیزیکی و دسترسی محدود توجه ویژه داشته باشید
همچنین اگر قصد راه‌اندازی یا ارتقاء رک شبکه شرکت یا سازمان خود را دارید، می‌توانید از خدمات ما در بخش نصب و راه‌اندازی تجهیزات اکتیو شبکه بهره‌مند شوید و این فرآیند را به‌صورت اصولی و با ضمانت اجرا پیش ببرید.
سوالات متداول
یونیت در رک چطور تشخیص داده می‌شود؟
هر یونیت (U) معادل ۴۴.۴۵ میلی‌متر (۱.۷۵ اینچ) ارتفاع است. روی ستون‌های عمودی داخل رک معمولاً برچسب‌هایی با شماره یونیت نصب شده که کمک می‌کند تجهیزات را به‌درستی نصب و چینش کنید. مثلاً یک سوئیچ 1U دقیقاً یک فضای یونیتی اشغال می‌کند.
چگونه می‌توان امنیت فیزیکی تجهیزات رک را افزایش داد؟
برای افزایش امنیت فیزیکی رک:
- از رک‌هایی با درب‌های قفل‌دار استفاده کنید (قفل مکانیکی یا رمزدار دیجیتالی)
- امکان نصب سنسورهای حرارتی، سیستم هشدار یا دوربین مداربسته داخل اتاق رک را فراهم کنید
- از رک‌هایی با ساختار مستحکم و ضد ضربه بهره ببرید
- دسترسی به رک را تنها به افراد مجاز محدود کنید
چرا باید از سینی‌های رک استفاده کنیم؟
سینی رک (Rack Tray) برای قرار دادن تجهیزاتی که امکان نصب مستقیم روی یونیت‌ها را ندارند استفاده می‌شود. این سینی‌ها:
- از تجهیزات بدون براکت پشتیبانی می‌کنند
- باعث نظم بیشتر در فضای داخلی رک می‌شوند
- به توزیع وزن کمک کرده و فشار را کمتر می‌کنند
- در صورت خرابی تجهیزات، دسترسی و جابه‌جایی آن‌ها را ساده‌تر می‌کنند
من علی اکبر شافعی نزدیک به 10 سال است که در حوزه ی خدمات شبکه و راه اندازی و پشتیبانی شبکه فعالیت میکنم
